LHOMOND: “DE VIRIS ILLUSTRIBUS URBIS ROMAE”  

IV. EL REINO DE TULIO HOSTILIO: LOS HORACIOS Y LOS CURIACIOS

9. La guerra entre Alba y Roma: elección de los campeones:

     1. Mortuo Numa, Tullus Hostilius rex fuit. 2. Quo regnante, Romani cum Albanis bellum gesserunt. 3. Duces paucorum manibus Albanorum et Romanorum fata committere constituerunt. 4. Erant apud Romanos trigemini Horatii, trigemini quoque Curiatii apud Albanos: hi pro Alba, illi pro Roma pugnare debebant. 5. Itaque trigemini arma ceperunt et inter duas acies processerunt.

10. Peripecias del combate:

     1. Primo concursu duo Romani ceciderunt, tres Albani vulnerati sunt. 2. Iam exercitus albanus gaudio clamabat, Romanis vero spes tota erepta erat. 3. Tunc unus Romanus, qui integer erat, fugam simulavit, quod cum hostibus separatim pugnare volebat. 4. Iam longe ab eo loco, ubi pugnatum erat, aberat, cum respiciens videt unum e Curiatiis haud procul a se abesse. 5. Magno impetu adversus eum redit sta­timque eum interficit. 6. Quo interfecto, ad secundum se vertit acrique certamine eum quoque occidit. 7. Tunc tertius, qui supererat, longo cur­su vulneribusque oppressus, facile ab Horatio integro victus est.

11. La muerte de Camila y el juicio de Horacio:

     1. Romani laetissimi Horatium victorem accipiunt et domum deducunt. 2. Princeps ibat Horatius, trium Curiatiorum spolia tenens. 3. Cui occurrit soror, quae uni e Curiatiis desponsa erat. 4. Quae ubi primum Horatium vidit, claram victoriam non laudavit, sed vehementissime fratrem vituperavit. 5. Ingrata sororis verba iuvenis iram movent; virginem gladio transfigit simulque magna voce clamat: 6. “Abi hinc ad carum Curiatium tuum! Sic interibit quaecumque Romana lugebit hostem!” 7. Propter hoc immane facinus Horatius in iudicium vocatus et damnatus est. 8. Tum Horatii pater senex clamavit filiam iure occisam esse. 9. “Tam clarum victorem, inquit, Urbi servate. Nolite solum filium qui superest mihi eripere!” 10. Populus, patris lacrimis motus, iuvenem liberavit.